Ka thu leh hla thenkhat ka vawmkhawmna hmun a ni. I peih chuan chhiar ve ta che.

Saturday 7 May 2011

PU KHUMA THLAHRANG



         Thlahrang hi ka lawm vak lo. Ka hlau chu ka ti chiah lo a, ka nello  a ni.Miin an han sawite pawh hian ka ngaithla tha duh vaklo thin; Mahse ka puin ‘Pu Khuma thlahrang’ min hrilh erawh hi chu hlau teh mah i la ka ngaithla kham theilo. A ziah hialin ka’n ziakchhuak teh ang.
        Ka pu leh pu Khuma chu Mizoram khawthlang lam, khawlian lo tak atanga lo chawrchhuak dun an ni a, naupan tet atanga inkawmngeih, inzui rawt mai thin an ni. Rambuai laite pawh khan vai sipai kapin an lo hmanhlel dun ve hle tawh a ni awm e.
       Tuna thlahrang kan sawi tur hi amah Pu Khuma thla niloin Pu Khuma thlahrang tawn leh hriat, amah chhaihbuaitu, ka pu hnena a hrilh, ka pu in min hrilh chhawn leh a ni a, ‘Pu khuma thlahrang’ tiin ka vuah ve ta ngawt a ni.
       Amah Pu Khuma hi a boral tawh a, hemi a thih tum pawh hian thlarum leh thla-ai vangin lumen puitute pawh an thlabar hle nghe nghe a ni. Hetih hun lai hian naupang se en rual awm vel chu ka ni ve tawh a, hrechiang chiah loin Pu Khuma thlahrang chungchang chu kan sawi nasa ve thei hle. Kan sawi tam ber chu, Pu khuma thlahrangin inriak tlangval ho a bawh tih te, archhiar a zen tih te leh inriak tlangval ho pawh riak rei ngam loin an inpu chhuak tih te a ni hlawm. Engpawh nise naupang titi niloin amah ngeiin ka pu hnena a thlahrang tawn chanchin a sawi hi i ngaithla tawh teh ang.
     “Khawsak awlsam zawkna um avang leh lusun khawhar avangin hmun hrang hrangah ka pem kual a, ka nupuiin min boralsan hnu phei chuan awmhmun ngaia awm reng kha ka theilo a ni ber mai. Khaw hrang hranga ka awm kual hnuah Khawzawlah ka pem a, hetah hian a ni thil mak tak mai leh ka nunkhua chawkbuai em em tu ka tawn tak ni.
       Khawzawlah chuan mi in malding pakhat hlui tawh lam hi luahin ka’n parawl ve leh ta a nih chu. Ka luahtirh zan chuan thenawm khawveng ho an lo chuangkai nak nak a, hawih an hawmin keipawh ka tlangnel ve deuh nghal mai. Hlim takin kan inkawm khawm a, hriatloh Karin hun a lo kal ve duak duak a. Leng hawn hun awm velah chuan an tin ta hlawm a. Awmhmun sawna khawthar kai chan chang ngang ka ni bawk a, ka mut a chhuak lo hle mai. Bathlarah te chuan ka’n hawi vel a, thlamang lai a nih avang leh khua a hnim deuh avangin thui phei zawng a hmuh theih loh.
       Chutia ka tawi ka tawi lai chuan keimahah hian tunhma lama ka la hriat ngai reng reng loh, hlauh ruk deuhna a ni ta ber ang chu, ka tirilah hian engin emaw mi tham tlat mai a. Ka sawi tawh ang khan parawl, mahni tal tal a tal thang ka ni a, hetiang hlauhna ang chi hi chu ka hre ngai lo hrim hrim a ni. Ka nupui thi ta kha ka ngai em em a, a thla tal hi hmu i la, te ka ti fo thin. Thlahrang leh thlarau hlauhna lam hi ka hre ngailo reng reng a; Mahse zanina ka awmdan chu a dang tlat !
        Ka sawithiam dan ber chuan, kha inchhungah keimah chauhin ka awmlo tih kha ka hria a ni ta ber awm e. Ka hnungchhawn lam apiangah hian ‘awm’ hi a awm zel mai a, thawm a nei lo a, mahse ka hnunglamah a awm tih hi chiang em em in ka hriain ka mitthla thei tlat a ni. Hnungzangah tang a vak cham cham mai. Ka hlau chu ka ti phal chiahlo; Mahse a nuam lo.
        Chianglo hlaua patling tlan ngawt thu awm lo, pawngsen tlaivar ngawt thu awm hek suh, chak lo tak chung chuan ka mu ta nge nge a. Ka mu fel chauh tih chuan kawl a rawn rum dar dar a, ruah a rawn tla phuar phuar a, keipawh chu ka lo muhil ve ta a ni ang chu- mumang ka lo nei a.
        Ka mumangah chuan vai sipaiin min lo man a, kan kut hnungkhirhin kawng chep zetah hian min lo chhawm a, kan kal chakloh deuh chuan min lo nam leh dawrh thin a. Tumkhat chu min lo nam na deuh a, ka han pe tek chu ka harh ta hlawl a, khum atang chuan ka lo tla lek lek chu niin. Ka han harhchiang a, ka khumah chuan keimah chauhin ka lo  mu hauh lo !!
        Hlauhna tak takin min tuam ta. Ka bula mu chu ka hmulo a, min si hek lo. Ka en ngam lo a, in leh pawh ka inlet ngam lo. Ka hriatna thazam(?) erawh chuan a hre chiang hle. Palian pui hi ka lam hawia saisirin ka hnungah chuan a mu ve run mai a ni. Tukhum sam a tho tha duh sang sang hle.
         Ruah a la sur cherh cherh a, khawpui a ri kal rum rum bawk a, kei erawh chu muhil thei ziazang ka ni lo. Ka inlukhup a, ka tawm tlat mai a ni. Thli a thaw vuk vuk a, ka tukverh pakhat chu a inhawng niin ka hria, a inhlap ri leh thak thin a, pawnpui kar atang chuan ka’n bih a, chtih lai tak chuan kawl a rawn phe zuai a- bangkila ka thil hmuh chu le(h) !!
        Pawnpui chu ka keu dek dek a, kawl a rawn phe zuai a, tukverh chu inhawng loin tha takin a inkalh; Mahse ka hmazawn bangkil, banphak mai ah chuan mi pakhat hi pawndum batin a lo ding zun mai a, a hmel ka’n en chiah phei zawng patling ka ni, a tih theih loh. Bangkila ding zun chu Keimah chiah chiah a ni tlat!
Phut pawh ka phu lo, a khurhin ka khur nghal a ni ta ber awm e. Ruah a sur zel a, tek te pawh a tla ri rum rumin ka hre ta, kei erawh chu ka mumal lo. Chiang taka ka hriat erawh chu khawvar dawn hnaihah ka bula mu pa chuan chiang em em in ka nakah min rawn kheuh a nih chu; Mahse chumi hnu chuan keimah chauhin ka mu leh ta a, khua pawh a var zui ve ta mai.
       Zan hmasa bera ka thil tawn ang chu ka tawng zui ta lemlo bawk a nuam ti chiahlo chungin chu inah chuan ka khawsa zui chho ta naw naw a. Khaw mipui te an felin an bengvar bawk a, thian kawmngeih tak tak pawh ka nei ta nual mai. Chu’ng zinga ka kawmngeih ber Pu Zinga chanchin hi ka’n sawi ang e.
       Pu Zinga chu kei aia U daih, ramvah hrat zet mai hi a ni a, sapelin kan chhuak dun fo mai. Nupui sun tawh ve bawk a nih avangin kan titi pawh a rual hle. Tumkhat chu sih tlan sazuk ki hreu kah tumin kan chhuak dun a, kan tumloh zawk sazuk tiat dawn lai sakhi kan kap a, kan hlim hle tho mai.
       Chumi kan ramvah haw zan chuan salu lawmna angreng atan ka inluahah a tuitling kan indun a,  kan titi pawh a tui hle. Chutia kan titi a kan tawng ring tan ta hle tihah chuan hun rei tak ka lo hriat tawh loh, he in ka luah tirh zana keimaha ‘awm’ ang kha a awm leh ta tlat mai. Mahse Pu Zinga nen kan nih avang erawh chuan hlauh zawng ka hlau lutuk lo. Pu Zinga chu zunram thiar turin a tho tuah tuah a, inthiarna pindanah a lut fel chiah tih chuan bangkil khawilai atang emaw chuan pitar pali hian miruang tih hriat tak mai hi pai deuh tawng tawng chungin an rawn zawnchhuak ta mai. Au chhuah ka tum a, ‘em a’ ka ti leh deuh a. Ka thil in in min hneh deuh vang emaw tia ka’n inthin harh pawh chuan a lang chiang ang tawlh tawlh a.
       An thil zwn chu ka khumah an nghat a, an lo kalna lamah an pilbo leh ta nghal a. Ngampa lo tak chungin ka khum lam chu ka zu pan a,  ka khuma ruang an zalh chu ka han en a, ka phu chiang kher mai. Pu Zinga ruang a ni. !
        Ring lutukin Ka ko tuarh a, inthiarna pindan lam atang chuan min rawn chhawn dut dut ang lawi a, ka  khuma ruang let reng chu ka han en a, ka chiang bawk si. Kawngkhar a ri rak a, Pu Zinga chu kekawr zipper siamtha mawlh mawlh chungin a lo chhuak a, khum bula ka lo ding ka ho lai chu min rawn en a, ‘engnge ni ta’ a ti a, ka chhanglo. Khum chu ka han en leh a- khum ruak chu.
        Mak ka ti hle a, mahse chutiang thil belhchian dawl chiahlo tur han sawichhuah chu a patling hna loin ka hria a, ka hrilh ta lem lo; Mahse ka tawng tlem tak em avang erawh chuan a ngaih chu a tha chiah loin ka hria. Rei vaklo kan thu leh ren rawn a, a lo hma ta vak bawklo nen mu turin a tin ve ta a.
        Chumi zan chuan rinloh takin engmah ka tawnglo a, ka mutui hle mai; Mahse a tuk tlaia ka thil tawn erawh chuan min nghawng na ngei mai. ‘Pu Zinga an huan mawngah thia chhar a ni. A thluak a baw nuaih a, a hmel hmuhtlak a awm lo.’ A hma zana thilthleng te nen ka han hmehbel a, mak ka ti tawlh tawlh mai.
        Ka thil tawn maksak tak tak avang leh ka thian tha ve berin min boralsan leh  tak zel avang chuan nuam ka ti thei thlawt lo a, Pu Zinga boral atanga thla khat pawh tling loah Selingah ka pem leh ta a ni. A khaw mipui felin boruak nuam hle mahse ka thil tawnin a zirloh em avangin khawzawl ka chhuahsan chu ka thaw huai mai.
       Selingah chuan mi inhnuai luahin ka inbengbel a, nuam pawh ka ti viau.  Khawpui hnaih nge nge chu khawsak pawh a awlsam ve ta deuh niin ka hria. Kum chanve lai a lo ni ta mai-khawzawl ka chhuahsanna chin pawh.
      Zankhat chu thenawm sipai chhuti te nen mi pali lain ka inluah ah chuan sipai zu kan in a, kan hlim dar dar hle. Peg hnih thum kan peg hnu chuan ka awmdan a dik ta tlat lo. Hmana khawzawla ka boruak tawn ang khan min la kiansanlo tih ka hre ta mai- ‘awm’ a awm leh tlat tawh. Lu lamah a lo kai ta deuh chiai bawk a, ngai pawimawhlo luiin ka titi lawng lawng a, a chang leh kan han zai vei thul. Nuam ve thin tak a ni- hetiang boruak hi chu.
      Pai tuang tuang chungin pawn lerah zunram thiar turin ka chhuak a, ka kawmchhak thim leh thimlo chinah chuan thingrem ang tak hi a lo inhung teh ngawt a. Rui deuh tawh nen phun nuah nuah chungin ka pan chho a, ka han en chiang chu kuang a nit lat! Mi rap deuh viau mahse ka’n panchho lui hram a, harhfimlo bawk nen ka’n inpal khut leh nghal a. Kuang bawh deuhthaw chuan ka’n tlu chho tehreng a nih chu.. Ka inthing harh a, kuang ka’n bih chuan miruang a lo let ngut mai.
       A ngaihthatthlak leh ta hauh loh mai. Pu Zinga nena kan zan hnuhnung ber te kha min ngaihtuahchhuahtir a, tuna ka thil hmuh hi hlauh lamah ka la lo a, ngaih erawh a tha mawlh lo. Kuang chhunga ka miruang hmuh chu tuna kan zu inpui mek, kan sipai chhuti-a saw a ni tlat.
Inchhung ka va luh leh chuan an lo titi nasa hlawm hle a, tu tawng mah inngaithla tawn loin au ti tih, kuk titihin an lo bei a, lo zai ngawng ngawng tawk lah bo lo. A tuk lui kal an lo rawt chu niin- ta deuh deuh chuan.
       A tukah chuan lui lam panin kan thawkchhuak ta a, nuamlo ti ru viau mah ila sawichhuah chu nuamlo ka tihzawk fe avangin ka ngawi reng a, Sipai-a erawh ka mitmei uluk hle. Lui kan thlen dawn chuan kan phur hle a, kan auin kan kuk a, kan zai thul, ‘lui pui thlen dawna kuk ruih ruih pa rawn an awmlo’ tih zawng zawng kan neih zo a ni ber e. Lui kan thleng a, engamah hmain tui dai huaina kan han ti hmasa phawt a, nawm zawng a nuam e.
        Bomb kan keng a, kan ren lemlo bawk a, a rem lai laiah kan vawmthla hmiah hmiah mai a, sangha pawh kan man ta nual mai. Chawfak hun velah chuan hmun rem laiah kan innghata, rawng kan bawl ta a. Chutia rawngbawla a then an phet laiin a thenin an lo thli sen zuai zuai bawk a, thian pahnihin kan bula li lian leh thuk tak mai chu vawm tumin an lo inpuahchah mek bawk a.
       A puak ri dur a, au ri rawih rawihin a zui nghal a, a thenin chang an lo tum thul, nuam ngei mai. ‘Chaw fak phawt ang, lut nghal zawk ang’ tih thawm a inpawlh nuaih a, sangha a lang nuaih nuaih bawk a-nuam ngei mai.
Kan sipai chhuti-a chuan li mawnga luh a chuh ta tlat mai a, a thawkchhuak zui nghal mai bawk a. Engtik laiin nge ka chet ka hre lo, a hmaah chuan ka din khalh a, ‘kal suh, a hlauhawm’ tih chiah ka sawi thei. Thian dangte chu an lo nui tlawrh tlawrh a, sawi ngaihna vak ka hre si lo. Ka tihsual lian ber chu ka lo danglui ta lo kha a ni.
       Darkar a liam a, a liam zeal , khua a thima Sipai-a chu kan la hmu chuanglo. Li mawng a thukin a zau angreng si. Tui te chu thiam ve nial nual mah ila tuitla zawnga li mawnga han che vel turin kan thiam tawk si lo. A tuk khawvar rual vel chuan engtin tin emaw kan hmuchhuak thei ta hram  a ni. Sipaia kan chan ta..
Tui ah  a awmrei avangin a khawng deuh a, a kun deuh khul bawk a, chu chu han siamrem tumin ka khupin a kawngah ka do a, ka elh ta vak a, a ri thawt a, a ka atangin tui a rawn baw hawk bawk a, ka phu chiang ngei mai.. A taksa erawh a ngil ta deuh.
      Chumi hnu karkhatna chiahah chuan a ni-zan pawh a la rei lo, ka nawmsam meuhloh avangin ka tluzal a, ka lo chhing sek a ni awm e. Ka kawngka a rawn intheh hawng thuai a, Sipaia ngei mai kha a rawn penlut ta. A tuitla hmel, dang var pup leh a heh dukchur nen khan min rawn pan chhut chhut a, Tui atanga kan lakchhuah hlim ang chiah khan a meng kuau a, a mit atangin tui a rawn luangthla nguai nguai bawk a.
Chutih lai tak chuan tek a rawn tla ri dur a, current a thim nghal hmiah bawk a. Ka sirah chuan a rawn mu ve ta a nih chu!! Ka tim sung sung mai. Chutah le- a kut vawt thlur mai chuan ka nghawngah a rawn khawih a, te chhuah ka tum leh ka thei si lo. Chumi hnuah a ruang kawi ka siamrem dawna ka tih ang khan ka kawngah a khupin a do a, ka chalah leh ka keah dawmin min han elh tak tak mai a nih chu. A tir khan ka hlauin ka rap viau a, a rei hnuah chuan ninawmin hahthlak tak a ni- Khawvar hma min elh a nih chu.
        Sipai-a ka hlauh vang pawh niloin eizawnna chhuanlama hmangin Aizawlah ka pemlut ve ta a.Dawr te kaiin khawsak a lo awmsam ta deuh bawk a, chubakah thlahrang hoin min tihbuai lohna pawh kum hial a lo vei ve ta a, ka nun pawh a nuam ve viau. Pu Zinga leh Sipai-a pawhin ka ngaihtuahna an luah reng ta lo.
       Hetia ka intih Aizawl mi hle hnu hian vawikhat chu hmelhriat hluite tlawha riak nghal turin zanah ka chhuak a, hmelhriat taxi driver ka inthlahtir a ni. Kan tluang vaklo a, a kete kan thlakin kan ding deuh sek bawk nen zan tlai tawh takah Seling dai kan thleng a. Chutah chuan a ni ‘awm’ a la awm reng a, min la kiansan lo a ni tih ka hriat tak ni. In a lo lang tan pheuh pheuh tih chuan kawngsirah hian mi pakhatin min lo phar a, driver chuan a hmulo nge a tlan tlang ta mai a. Keichu tukverhah dakin ka’n lehhawi kher a, ka rei, min lo phar tu kha tuna ka bula thu ka driver hi a ni. !
       Ka ngaih reng a tha thei lo a, driver haw tur pawh chu chelh ngial ka tum a, pawisa pekbelh hial ka tum pawhin ka chelh thei lo. Hemi tuma ka tihsual pawi ber chu ka lo chelh lui ta lo kha a ni.
Ka thlenna te nen chuan kan inhmulo rei angreng tawh bawk a, kan ti ti luam a, mut kan tum chuan dar hnih a lo ri dawn reng tawh mai. Zung turin ka tho a, chutih lai tak chuan kawngka kik ri a lo awm a, ka han hawn chuan driver kha a lo ni, ‘ ka motor a chianglo bawk si a, ka lo cham ve leh si mai ang e’ a ti a, ka thaw huai mai. Thlenin nulain chhuatah mutna min siamsaka, ka(n) mu dun ta a.
       Kawngka kik ri dawt dawtin min tiharh a, ka tho a, sana ka han en chuan dar thum a lo pel tawh a; Driver a awm hauh lo. Kawngka chhunglam atangin a inkalh a, a chhuaklo chu a ni phawt ang a. Kawngka ka hawng a, rawlthar pahnih hian hlauhthawn hmel takin ‘taxi a accident’, ‘khawiah?’ a hmun an han sawi chuan nichina min lo phartu lo dinna zawn chiah kha a ni. “Engtikah?”, ‘dar hnih vel khan pi mawiin ri rum rum a hria a, a reh leh nghal mai a, mutthilhsan a tum a, a ngaih a tha thei thlawtlo a, a fapate pahnih a zu entir a, driver chauh a chuang a, a lu a keh vek, hmuhtlak a awm lo’. “Dar hnih vel”, karei tu’nge ka mutpui kha le!!?
       He thil ka tawn hnu atang phei hi chuan zantin, khawthim dek dek atang hian min tibuai a ni ta ber mai. Hlauh zawng ka hlau tawh mawlh lo, mahse zanrei mut duh hun tawh a, Pu Zinga, driver leh Sipai-a te an han zai ruah ruah mai thin chu a ninawm ve khawp mai.
Chutiang chu a nia, ngaiah ka nei titih deuh hial tawh a; Mahse nizan ka thil tawn erawh chu ngaih han tih sam a, ngaihzam chi ziazang niin ka hrelo mai kawngi pa (Pu Khuma’n ka pu a koh dan) Chuvang a nia, zingkar karah ka rawn len chuk chuk ni.
       Nizan chu zan dang anglo tak maiin kan thlahrang ho an reh phian mai a, tawng mawilo nilo se khua lam lam a har dawn mai. Chutia reh ta hmak chu kei pawh ka awm thiamlo lek lek zu nia; Mahse mut dawnah chuan an lo lang leh ta nge nge tho a.
       Pu Zinga leh Sipai-a leh taxi driver mai bakah ka la hmuh ngai loh pakhat palian angreng tak mai hian kuang hi an rawn zawn chhuak a, Pa lian-a chu ka la hmu hauhlo na a khawzawl ka awmtirh zana ka khuma rawn mu ve kha a ni tih ka hre mai. Ka rin ang em em chuan a lo lian lo. Mi pawh hian hlauh lai leh chiang vaklo a ‘ramhuai lianpui’ an tih te pawh hi hmun ralmuangah han hmu se chutiang he hu an lo ni lo tih an hre ve ngei ang.
       Chu an kuang rawn zawn chu bang thlang lam depah an zu hung ta a. Zantin min rawn tibuaiin thlahrang hrang hrang rawn inlar mahse kuang leh miruang hmuh kher kher erawh chu ngaiah a neih theih tlat loh. Ngaihtha lo takin ka zu panthla a, kuang chhunga miruang mu ka hmuh phei chuan ka ngaih a thalo leh zual; Achhan chu kuang chhunga miruang let reng chu tu dang niloin keimah ngei  ka nit lat!”
       Khiti zawng khi Pu Khuma’n a thlahrang hmuh, tawn leh hriat a sawi chu a ni. Khimi a sawi zo khi ka pu te in atang chuan a haw chho a, a kawngka luh dawn ah, hmun rualrem lai tak lehnghalah a tlusual a, ka pawh chhawn loin a boral nghal a ni.
      Pu Khuma, a nuna thil mak tak tawngtu, thlahrang sawi tur hre em em mai chu thlahrang sawi theiin a awm tawhlo a, ama thlahrang chungchang zawk chu miin an sawi thin ta zawk a ni. Hun a awm chuan ama thla tak tak hrang chanchin kan la sawi dawn nia.


13 comments:

  1. A ngaihnawm hle mai....khawvar hma mn elh a tih lai kha nuihzatthlak reuh top...hehe....

    ReplyDelete
  2. hahaha, elh ve che se la i nui miah lo ang ooooo

    ReplyDelete
    Replies
    1. Nui miah lo ng..hahahahah....ngaihnom e...jan kn mu ngam dn monle oooo...

      Delete
  3. Kan chhiar nawn leh ngawt chu.....a thar amaw ka tia. A laihawl velah k chhiar tawh tih ka hrechhuak a, mahse a ngaihnawm dan la ngai reng tho sia, chhiar chhuak leh pawp mai. Thlahrang dang hian ziak leh la :)

    ReplyDelete
  4. I chhiar peih chuan lawmawm e. A chhunzawmna tur pawh hi ziak zo tawh a, ka la type lut peihlo mai mai. lolzzz

    ReplyDelete
  5. A va han rapthlak em2, a tak tak a ni ag em le ooo Pu khuma thil tawn chu, a nasa leh lulai em mai a! ka tim ur2 mai.

    ReplyDelete
  6. I thlahrang te hi an va hrang ve le.ngaihnwm ka ti takzet.rilruin a dang a beisei leh dek2 mai.

    ReplyDelete
  7. hui ha'''hemi ka chhiar lai hian kei mah chauhin ka awm leh nghal a...nuam duh vak lo khop my''thom rawn om hlek chuan ka phu leh zok thin...thlahrang tih velah hi chuan ka in tipa thy tak2 lo a ni e...rawn post tha khop my...mit leh beng leh lungphu ,,.....a tlei bok e

    ReplyDelete
  8. Min lo chhiarsak a, ka lawm e.

    ReplyDelete
  9. Ka va chhiar kham lo ve....Pu.Khuma thla a hran dan cu sawi leh teh a.

    ReplyDelete
  10. Pu Khuma Thlahrang hi nangmah credits pe vekin leh a source tilang bokin hmun danga chhuah chhawn i phal em plizz takin?

    ReplyDelete
  11. a va ngaihnawm in a va hlauhawm em.. ofis ah Pute hmuh lohin trim sung sung in ka chhiar zo vek... I ziak thiam bawk si.,,

    ReplyDelete

KRISMAS HLAWHTLING

Short Sermon te, Sermon te Christmas thuchah hrim hrim bakah ṭhalaite chuan Christmas a lo hnaih hian bonus kan dawng ṭhin. Zilhna leh fuihn...