Ka thu leh hla thenkhat ka vawmkhawmna hmun a ni. I peih chuan chhiar ve ta che.

Tuesday 24 January 2012

Kan naupan laia kan infiamna

Kan naupan laia kan infiamna leh kan intihhlim ve na thenkhat kha thluaithlum kual vak loin ziakchhuak dawn teh ang:-
  1. In-bihruksiak: In bihruksiak ah hian tihdan chi hnih kan nei a, in dapa awih leh awih loh a ni. In dapa awih ah kha chuan a changtu(a zawngtu) khan min hmuh kim hmaa kan dapa hman chuan a chang nawn leh thin. A pangngai zawkah  chuan min hmuhkim vek hunah a hmuh hmasak ber kha a chang ve leh mai thin. In dapa kan tih hian achang chuan a ngai an chang nawn tlut tlut thin a, a phakar deuh chuan an chhungte’n an koh miah loh pawh hian, ‘eih ka lo haw nghal’, an tia, an haw daih thin.
  2. In-thengkah: Pawl pahnih ah kan inthen a, kan indo lem a ni deuh ber. Lehlam pawl kan hmuh chuan ‘theng mawia’ kan tia, anni’n, ‘ka pil hman’ an lo ti deuh ngei bawk a, kan inhnial luai luai thin a, a hming pakhatah pawh ‘inhnialbuai’ kan tih phah nghe nghe. A hun lai mipa naupang infiamna ah kha chuan a nuam ber pawl a ni ve.
  3. In-burchhe-vawm: In bihruksiak nen a in ang tep. Sangha tin bur ruak chhungah lung kan thun a, a tlang kan chhu chip leh a, thin zawngin a ri raih raih thei a ni. Chu burchhia chu hla tawkah kan vawm vak a, a changtu tur khan ava zawng a, a zawn chhungin midang kan lo biru a, a hmuh hnuah a dahna tura kan siam, a langsar laiah a dah a, midang biru ho chu a zawng ta thin a ni. A hmuh kim hmaa bur chu tuin emaw thinrik emaw, a pet per emaw hman chuan a chang nawn leh thin. A tira a changtu tur hi ‘hik sek sawk(?)’ in kan zawng thin. 
  4. In-um: In-um a ni deuh tawp. Pawl pahnih ah kan inthen a, a changtu tur lam kan ruat fel hnu ah a chang lo lam tur an tlanchhia a, ‘tiiiaam’ an tih hnu ah a changtu pawl hoin kan um vak a, kan man kim vek hnuah lehlam pawlin min um ve leh thin. Pelhchin pel a tlanchhiat a awl hle.
  5. In-vanram leh hremhmun: Heihi hmeichhe ho nen kan tiho thin a, hmeichhia leh mipa inelna ang deuhah pawh kan hmang thin. Pawl pahnihah  in siamin, inhlat tawk takah line pahnih kan siam thin. Kan pawl leader khan hming lem min vuah vek a, chumi hmang chuan game kan khel ta thin a ni.Inhlat taka kan line siamah khan pawl lehlam ve ve chu a inepin kan thutung thap mai a, kan pawl leader khan lehlam pawl zing ami a duh ber mit kha a hup a, chutah a hming min phuahchawp hmang khan kan pawl zing ami a duh ber kha a rawn ko a, chu chuan mithupsakpa chu a va pen ta thin a ni. A pen zawha a awmna ngaia a let leh hnuah a mithup chu a thlah a, a pentu chu tu’nge tih a ring ta thin. A rindik hlauh chuan amah chu hmalam zawngin a zuang vak a, step khatin hma a sawn tih na. Chutiang chiah chuan a rindik loh hlauh chuan a pentu kha a zuang ve thung thin. Lehlam pawl line va zuangthleng hmasa apiang kha chak a ni ta maiin ka hria. Chuan, trick kan nei bawk thin tak e, kan leader khan kawng a dawm chuan min pentu chu chumi chu a ni tihna tih ang vel trick kha kan nei thin a, kan khelh hmain trick neih awih loh, kan ti ziah a, kan nei ziah tho.
  6. In-ngunhnam vai: Rua emaw, mau chang tha deuh emaw kan la a, ngunhnam lem kan siam thin. Pawl leh pawl ka insiam a, kawng a chin hnuai lam thi tiin kan invai chiam thin; Intihpalh erawh a hlauhawm deuh.
  7. In-Kungfu: Mipa naupang keini ang rual kha chuan kan atchilh deuh vek awm e. Tun hnua ka ngaihtuah let leh hian veng tinah khan kungfu master an lo awm vek a ni awm e, ka ti ta. Kan master te lah kha an han tualchher ve thei mai mai khawp lehnghal. Aia lian leh insualah pawh kan ngam loh turte nen min han in kungfu tir a, min han fly thum dawp mai kha chu na ve duh tak a ni.
  8. In-perh luh chhiar: Marble hmanga kan infiamna chi khat kha a ni a, a nuamin neuh neuh a lo tam reuh ngawt mai. Bikhur kan lai a, kan luh apiangin panga, midang marble kan perh fuhin panga bawk. Duh leh perh ai kan dur thei a, mi durna hmun atangin kan change chhuak thei bawk a, khatianga change kan duh loh chuan kan dur hmain ‘engtiama tih loh’ kan ti vel thin.Kan perh fuh te marble leh kan marble inkar kha khap khat aia a tlem chuan ‘khap’ an tia an dur daih thei bawk. Chipte mar at, tih vel pawh a awm. Point za kan tlin khan ‘ral’ kan nia, midang kha kan perh fuh vaih chuan an thi a ni tawh mai, chuvang chuan  tlanchhiat theihna chance an nei ve bawk. Marble lam sawi laiin in perhchhuah sawi nghal ang- panga bet kan tia, bikhur kan han pawk nalh mai te kha chu hlimawm ve tak a ni. In N pen leh In H pen te kha chu hmeichhe lam chanah kan dah deuh thin.
  9. In-kahthlak: Rubber hmanga infiamna a ni. Ban kan phun a, kan rubber boat khawm chu banah chuan kan tar a, ral atangin kan inperhchhawk a, a kapthla hmasa apiangin an nei thin. Drawk tha deuh neih kha chuan huphurh kan nei ngai lo. Inkahthlak ah hian khaibawr leh khaibawr loh tih te, ban si lak awih loh tih te dan tesep kan nei nual bawk. Ral hla tawk atanga  han phin nalh mai kha chuan kan hawi champ thei teh e.
  10. In-vawmchhuah:  Sikret bawmruak hmanga infiamna a ni. Rinbial chhungah sikret bawmruak kan dah a, silipar hmangin kan invawmchhuahsiak thin. Beeter siliper hmanga vawm kha a chhuah duh bike m avangin hman awih loh kan ti thin. Khatih lai khan Charminar kha cheng nga kan ti ta in ka hria. Sikret bawm ruak zawngin veng hla tak tak thlengin kan vak vel thin.
  11. Kahpuk: Raw chang tha deuh, kutzungpui tiat vel kan la a, a kuaah khan lehkha thial sawm a tawt thei ang berin kan hnawh a, a hawlhna in kan hawlh a, kan kahpuk hmawra lawr lo deuh chiahin kan dah a, lehkha dang thial sawm kan hnawh leh a, a chanve velah kan dah a, chutah a hawlhna hmangin kan han hawlh pawp mai a, a puak ve thak thei a ni. Nuam ve phian.
  12. Hamphuh: Mau kutzungte tiat vel kan hmang a, shillong mu hmangin kan phuh zeih zeih thin. Hetiang hmang hian kan indo a, nuam kan va ti thei reuh tak.
  13. Lehkhachaih: Kum tawp sikul chawlh hnuah khan lehkhachaih chaih hi kan uar zual thin. Kan naupan zual lai kha chuan that e tein kan chaih mai a, kan lo lian deuh a, inbah leh in-ah tih vel kha kan ching chho a, sagu leh tube light chhutdip hmang khan khawl la kan zut hriam sauh sauh a, kan in at chiam chiam thin. Hlimawm ve deuh a sin.
  14. Ball bearing: Tawlailir tak kha ka khalh hman lo, kan u te ho khalh chu ka hmu hman a, min phur thin bawk. Keini hunah kha chuan tawlailir aia te deuh kha ball bearing hmangin kan siam a, kan khalh ve nasa thei hle.
  15. Kawngpui tawlh: Kan veng kawngpui a chhuk tha bawk a, nuam tak a ni.  Phelhsep emaw, plastic bur chhia emaw kha kan thut a, kawngpuiah kan tleng chiam chiam thin. Kekawr mawng a hek duh hle. Gallon bur chhia nei an awm kha chuan kan awt thei kawp mai, kan inphurhtir vel thin. Kawngpui tawlh kha an khap ta daih a; Mahse kan tawlh ru thin tho.
  16. Motor beh: Motor tlan mai mai kha kan hmu thei hlawl lo! Motor tlan kan hmuh tawh chuan kan bet ngei ngei ringawt. Thiante nen motor kan han um a kan han bet a, a bet ve hman loin ring tawkin ‘an bet a nia’, a’n tia, driver sual deuh kha chu an tlanchak phut thin a, hlauhawm duh tak a ni- kan sim chuang lo!
  17. Train: ‘Train ang u’ kan tih khan kan hrethiam ve mai. Khawilai kopang awih deuh emaw, thingkung lian deuh ah emaw khan training kan nei thin. Film kan ena an nungchang vel kha kan zir thin a ni deuh ber.
  18. Gari khalh: Thil kual kha mau hmangin kan tilir teng teng a, kan tlan kawi piat piat a, lungngaihnain min umpha meuh lo. Motor gear, tlangkir kual kha kan thianpa pakhatin a nei thin a, kan va awt thin tehlul em. Gari khalh hian veng pawn thleng thlenginkan tlankual peih nia.
  19. Nawrlirh: Silipar chhia zaibialin motor ke ang hian kan siam a, a nawrna tur mau kan vuah a, kan nawr kual chiam chiam a, nuam kan ti ve em em tho. Thlasikah chuan kan nawrlirh ah hian sangha tin bur ruak hmanga siam sikri kan khai thin- mombati pawh.     (a dang pawh a la tam mai, in-nap te, buklem sak te leh kalchhet kal te, aaaa, in-bailemchhuan leh in-khualtelem thlengin a ni ang chu. Lunglenthlak mai mai!) 

1 comment:

  1. Avan lunglenthlak ve aw..No 12 na 'Shillong mu' tih khi,Shillong tlangsam rah ani chiang lutuk...ha3

    ReplyDelete

KRISMAS HLAWHTLING

Short Sermon te, Sermon te Christmas thuchah hrim hrim bakah ṭhalaite chuan Christmas a lo hnaih hian bonus kan dawng ṭhin. Zilhna leh fuihn...